Advocaten zijn zelfbewuste mensen, die zichzelf graag horen praten en alles beter weten. Ze houden kantoor in een statig pand en ze rijden in een dure auto. Althans, dat beeld wordt geschetst door televisieseries of sensatieverhalen in de media. Uiteraard leven dat soort vooroordelen niet bij iedereen.. Maar dat er in de praktijk nogal wat misvattingen bestaan, maken wij zelf regelmatig mee. Zo blijkt vaak verwarring te bestaan over het onderscheid tussen ‘jurist’ en ‘advocaat’. Dit artikel zal duidelijkheid scheppen over wat precies het verschil is tussen een advocaat en een jurist.

Het verschil in opleiding

Om advocaat te kunnen worden, dient men eerst een universitaire master rechten te hebben afgerond. Hierna mag diegene zich ‘meester in de rechten’ noemen en de academische titel ‘mr.’ voor zijn naam voeren. Dit betekent echter nog niet dat diegene daarmee ook advocaat is. Daarvoor is beëdiging door de rechtbank noodzakelijk. Vervolgens begint een stageperiode van drie jaren onder supervisie van een patroon, waarbinnen ook de beroepsopleiding voor advocaten moet worden gevolgd. Na het voltooien van de stage mag iemand zelfstandig het beroep advocaat uitoefenen. Ook dan moet de advocaat zijn juridische kennis op peil houden en moet hij of zij zich een minimaal aantal uren per jaar laten bijscholen.

Een jurist heeft vaak een juridische opleiding gevolgd, bijvoorbeeld een universitaire of HBO-studie rechten, maar een dergelijke opleiding is niet vereist.. Jurist is namelijk geen beschermde titel, dus in principe mag iedereen zichzelf jurist noemen. Dit in tegenstelling tot de titel advocaat; het is strafbaar om jezelf advocaat te noemen terwijl je dat niet bent. Overigens mag ook iemand die zichzelf als een jurist aanduidt zich geen meester in de rechten noemen als hij niet een universitaire rechtenstudie heeft voltooid, want ook het ten onrechte voeren van een academische titel is strafbaar. Een jurist is vaak werkzaam als bedrijfsjurist, paralegal of juridisch adviseur.

Kortom: iedere advocaat is een jurist, maar niet iedere jurist is een advocaat.

Het verschil in werkzaamheden

De meeste bedrijfsjuristen en juristen bij rechtsbijstandsverzekeraars zijn geen advocaat. Hun werkzaamheden bestaan voornamelijk uit het adviseren, onderhandelen en het treffen van minnelijke regelingen (schikken). In sommige gevallen mag een jurist een procedure bij de rechter voeren, maar in beginsel komt het procesmonopolie aan advocaten toe. Advocaten mogen vrijwel iedere procedure bij de rechter voeren, terwijl dit voor juristen beperkt mogelijk is. In geval van een huurkwestie of een geschil tot een bedrag van maximaal
€ 25.000,– mag een jurist bij de kantonrechter procederen, maar als het bijvoorbeeld om een echtscheiding gaat, is bijstand van een advocaat verplicht. Procesbijstand in strafzaken mag alleen door advocaten worden verleend en geldt dus weer een procesmonopolie. .

Beroepsregels en geheimhoudingsplicht

Doordat het beroep van advocaat beschermd is, moeten advocaten aan wettelijke beroepskwalificaties voldoen. Zo bestaat er de Advocatenwet, waarin beroepsregels en waarborgen staan. Houdt een advocaat zich hier niet aan, dan kan hij door de tuchtrechter worden bestraft.

Anders dan juristen die geen advocaat zijn, hebben advocaten een  geheimhoudingsplicht. Dit houdt in dat wat de cliënt aan zijn advocaat vertelt, vertrouwelijk is en de advocaat dus niet verder mag vertellen. Daarnaast hebben advocaten een verschoningsrecht. Dat betekent dat zij  mogen weigeren om, al dan niet als getuige, vragen te beantwoorden van, of informatie te verstrekken aan, de rechter of een andere overheidsinstantie, zoals justitie of opsporingsdiensten, voor zover zij daarmee hun geheimhoudingsplicht zouden schenden. Stel bijvoorbeeld dat de opsporingsdienst van de belastingdienst (FIOD) een inval doet bij een rechtsbijstandsverzekeraar, dan is de rechtsbijstandsverzekeraar verplicht medewerking verlenen. Een advocaat daarentegen hoeft de dossiers van zijn cliënten niet te laten zien. Voor juristen gelden dergelijke gedragsregels en waarborgen niet.

Vrije advocaatkeuze

Laat u dus goed adviseren indien u tegen een juridisch geschil aanloopt en twijfelt of u een advocaat moet inschakelen of ook bij een jurist terecht kunt. Ook als u een rechtsbijstandverzekering hebt; kijk in dat geval uw polisvoorwaarden na. U hebt namelijk vrije advocaatkeuze, dat is het recht om zelf een advocaat te kiezen. Neem voor meer informatie of advies gerust contact met ons op!